فهرست مطالب
درمان اختلال دوقطبی
خوشبختانه، درمانهای موثری برای درمان دوقطبی در دسترس هستند، اما از آنجایی که دوقطبی یک اختلال مزمن به شمار می‌رود، به درمان مادام‌العمر نیازمند است. در این مقاله سعی داریم به صورت کامل در مورد درمان اختلال دوقطبی و جدیدترین رویکردها در علم روانشناسی در این مورد اطلاعاتی را در اختیاز شما بگذاریم.
قبلش از شما دعوت می کنیم در این مقاله به صورت مفصل با این اختلال، علائم آن، انواعش و… آشنا شوید.
درمانهای اختلال دوقطبی، معمولا شامل ترکیبی از دارودرمانی، رواندرمانی و تغییرات در سبک زندگی است. دارودرمانی، خط مقدم درمان اختلال دوقطیی است و بیشتر افراد نیاز دارند تا پایان عمرشان مصرف دارو را ادامه دهند.
دارودرمانی اختلال دوقطبی
بسته به نوع علائم، تاریخچه دارویی و نحوه واکنش بیمار، داروهای متنوعی برای مبتلایان دوقطبی تجویز می‌شود. گزینه‌های درمان شامل موارد زیر می‌شوند:
تثبیت‌کننده‌های خلق مانند لیتیوم، والپرویک اسید، کاربامازپین
داروهای ضد روان‌پریشی
اگر علائم روان پریشی را در طول یک دوره مانیک یا افسردگی تجربه کنید، پزشک احتمالاً یک داروی ضد روان‌پریشی تجویز می کند. نمونه‌هایی از آنتی سایکوتیک‌های آتیپیک جدیدتر عبارتند از:
- Vraylar (کاریپرازین)
- لاتودا (لورازیدون)
- زیپرکسا (اولانزاپین)
- سروکل (کوتیاپین)
بسیاری از آنتی سایکوتیک‌های غیرمعمول دارای خواص تثبیت‌کننده خلق و خو هستند. Latuda و Seroquel تنها دو ضد روان پریشی هستند که به طور رسمی توسط FDA برای درمان افسردگی در اختلال دوقطبی تایید شده اند.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی ممکن است برای دوره‌های افسردگی در اختلال دوقطبی تجویز شود. داروهای ضد افسردگی رایج شامل مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند زولوفت (سرترالین)، پروزاک (فلوکستین)، یا لکساپرو (اسکیتالوپرام) هستند.
از آنجایی که داروهای ضد افسردگی می توانند دوره های شیدایی را تحریک کنند، در اختلال دوقطبی I از مصرف آنها اجتناب می شود و عموماً همراه با یک تثبیت کننده خلق و خو تجویز می‌شوند.
برای رزرو وقت روانپزشکی با ما مرتبط شویدنوبت‌دهی تلفنی
رواندرمانی اختلال دوقطبی
رواندرمانی برای مبتلایان به دوقطبی بسیار مهم است و باعث می‌شود افراد بهتر متوجه باشند که چه بر آنها می‌گذرد و چگونه می‌توانند علائم را تحت کنترل نگه دارند. رواندرمانی، فرایند مهمی‌است که طی آن، افراد می‌توانند از بروز اپیزودهای آینده پیشگیری کنند. همچنین روان‌درمانگر می‌تواند مطمئن شود که مراجع به مصرف داروها ادامه می‌دهد و سایر تغییران رفتاری و سبک زندگی را رعایت کند.
انواع رواندرمانی برای مبتلایان دوقطبی، شامل موارد زیر می‌شود:
- درمان شناختی رفتاری CBT
- درمان خانواده مدار
- سایر درمان‌ها
همچنین، تحریکات غیرتهاجمی الکتریکی و مغانطیسی مغز (TES و TMS) می‌توانند تاثیرات مثبتی بر روی اختلالات دوقطبی بگذارند.
رویکردهای درمانی موثر در درمان اختلال دوقطبی کدامند؟
کدام رویکردها در درمان اختلال دوقطبی موثرترند؟
دارودرمانی، پایه اصلی درمان اختلال دوقطبی است، اما موفق‌ترین و بادوام‌ترین درمان، ترکیبی از دارو و رواندرمانی است. درمانهای موثر بر اختلال دوقطبی، شامل درمانهای شناختی رفتاری (CBT)، درمانهای خانواده‌محور، و ریتم‌درمانی بین‌فردی و اجتماعی (IPSRT) است.
همچنین، گروه‌درمانی و برنامه‌های حمایت از همتایان، می‌توانند درمانهای موثری برای اختلال دوقطبی باشند. بر اساس مطالعات، درمانهای مبتنی بر شواهد، مدت زمانی که طول می‌کشد تا فرد مبتلا به اختلال به مرحله بهبودی برسد را تسریع می‌کنند. همچنین، کمک می‌کند تا افراد مهارت های لازم را برای مدیریت علائم و برقراری روابط سالم کسب کنند.
تحقیقات منتشر شده در Focus نشان دهد که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی که از رواندرمانی استفاده می‌کنند، به احتمال بیشتری، سریعتر از اپیزودهای افسردگی بهبود می‌یابند و احتمال کمتری دارد که اپیزودهای جدید تجربه کنند. همچنین، عملکرد روزانه و سلامت کلی ایشان را بهبود می‌بخشد.
اطلاعات منتشرشده زیادی از اثرگذاری روان‌درمانی‌ها بر روی اختلال دوقطبی موجود نیست. اما در سال ۲۰۲۰، یک مقاله مروری در JAMA psychiatry، تعدادی از سوال‌ها را پاسخ می‌دهد. محققان این مطالعه ۳۹ آزمایش را تحلیل کردند که شامل ۳۸۶۳ مبتلا به اختلال دوقطبی بود. نتیجه بررسی این بود که افرادی که هر دو درمان دارویی و رواندرمانی را استفاده می‌کردند، موفق‌تر از افرادی بودند که تنها از دارودرمانی بهره می‌بردند.
در میان روان‌درمانی‌ها، درمانهای شناختی رفتاری موفق‌ترین بودند و پس از آن، درمانهای خانواده‌محور و بین‌فردی قرار دارند. علاوه بر این، آنها دریافتند که روان‌آموزی‌های خانوادگی و گروهی، موفق تر از روان‌آموزی‌های فردی عمل کردند.
درمان‌هایی هستند که از شواهد کمتری برخوردارند، اما تا حدودی امیدوار هستند، از جمله:
- درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی
- اصلاح عملکرد
- مدیریت بیماری و بهبود
درمانهای مبتنی شواهد، هریک برای درمان دوقطبی متفاوت عمل می‌کنند و بسته به نیازهای مراجع، ممکن است یک درمان برایش بهتر از دیگری عمل کند.
درمان شناختی رفتاری CBT
Cbt نوعی از درمان است که به انسان‌ها می‌آموزد که با افکارشان و جوری که این افکار بر هیجانات و رفتارهایشان اثر می‌گذارند در تعامل باشند. Cbt موثرترین نوع درمان برای درمان اختلال دوقطبی به شمار می‌رود.
برای رزرو وقت روانشناسی بالینی با رویکرد CBT با ما مرتبط شویدنوبت‌دهی تلفنی
گروه درمانی
روان‌آموزی، شامل یادگیری درباره اختلال دوقطبی، درک علائم هشدار دهنده اولیه دوره های افسردگی و شیدایی، و آموزش پایبندی به روال‌هایی از سبک زندگی است که اختلال دوقطبی را قابل کنترل‌تر می‌کند.
آموزش بخش مهمی از زندگی با اختلال دوقطبی و تحت کنترل نگه داشتن علائم است. تحقیقات نشان داده است که آموزش‌هایی که در یک گروه و با سایر اعضای خانواده اتفاق می‌افتد، مؤثرترین است.
ریتم‌درمانی بین‌فردی و اجتماعی (IPSRT)
IPSRT شامل افراد مبتلا به اختلال دوقطبی است که اطلاعات فعالیت‌های روزانه خود را به اشتراک می‌گذارند تا مطمئن شوند انتخاب‌های سالمی دارند. اطلاعات ثبت شده شامل ساعت خواب و بیداری در صبح و شب و سایر فعالیت‌هایی نظیر خوراک و ورزش می‌باشند. همراه با یک درمانگر، افراد می‌توانند تشخیص دهند که چگونه پایبندی به یک روال سالم بر خلق و خو و توانایی آنها برای عملکرد خوب تأثیر می گذارد.
خانواده‌درمانی
اختلال دوقطبی می‌تواند کل خانواده را تحت تاثیر دهد. در جلسات خانواده محور، هم خود فرد، همسر و اعضای خانواده‌اش در جلسات درمانی شرکت می‌کنند. جلسات شامل آموزش در مورد اختلال دوقطبی، شناخت علائم و کاهش بروز دوره‌های جدید است. همچنین، مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
برنامه‌های حمایت از همتایان
پشتیبانی همتایان، روشی نیرومند است که به افراد با اختلال دوقطبی کمک می‌کند که با افرادی ارتباط بگیرند که درگیر مسائل مشابه هستند.
حمایت می‌تواند تک نفره یا در گروه باشد. این روزها، حمایت‌های گروهی در بسترهای آنلاین و حضوری در دسترسند. حمایت همتایان، به عنوان یک درمان پایدار به شما می رود.
تغییر سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی و رفتار برای درمان اختلال دوقطبی و حفظ وضعیت سالم حیاتی است.
- خواب کافی و پایبندی به برنامه منظم خواب
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل سالم و منظم غذا خوردن
- نوشتن خلقیات روزمره
- پیوستن به یک گروه حمایتی اختلال دوقطبی می تواند کمک کند تنهایی کمتر احساس شود و پایبندی به درمان ایجاد شود
- کاهش مصرف مواد مخدر و الکل
- چک کردن منظم با تیم مراقبتی خود و همچنین پایبندی به برنامه درمانی دارویی ضروری است
چند پیشنهاد برای کمک به بیماران دوقطبی
درمان اختلال دوقطبی نیازمند صبر و برنامه ریزی مناسب است. و این به این معناست که به همراهی و کمک متخصصان سلامت روان نیاز دارد.
با وجود علائم متنوع، اختلال دوقطبی، یک اختلال قابل درمان است و هر کس که این علائم را به طور منظم نشان می‌دهد، بهتر است که به متخصص مراجعه کند.
خوب است که انواع مسیرهایی که علائم طی آن بروز پیدا می‌کند را بشناسیم و به دنبال درمان‌هایی باشیم که نیاز داریم و لایق آن هستیم.
در مورد اهمیت درمان صحیح اختلال دوقطبی، اینکه انواع مختلف درمان شامل چه چیزهایی است، چگونه درمان می‌تواند به افراد مبتلا به اختلال دوقطبی کمک کند و چگونه درمانگری را که با آن احساس راحتی می کنید پیدا کنید، مطالعه کنید.
هنگامی که تعدادی درمانگر پیدا کردید، می‌توانید از آنها وقت بگیرید. یک درمانگر خوب، کسی است که تجربه، تخصص و پیشینه مناسب برای کمک به شما را داشته باشد. همچنین، مهم است که با او احساس راحتی کنید.
ممکن است تعدادی جلسه صرف شود یا تعدادی درمانگر تعویض کنیم تا بدانیم آیا یک درمانگر مناسب ما است یا خیر. این روال، کاملا عادی است. اگر اولین درمانگری که به آن مراجعه می‌کنید بهترین درمانگر برای شما نبود، ناامید نشوید.
کلینیک روانشناسی ایران
ما در کلینیک ایران بهترین روانشناسان بالینی باتجربه در تهران را برای درمان اختلال دوقطبی و دیگر اختلالات روانشناختی در اختیار داریم. پس زمان را از دست ندهید و برای رزرو وقت رواندرمانی (به صورت حضوری یا آنلاین) با ما مرتبط شوید.
برای رزرو وقت روانشناسی بالینی با ما مرتبط شویدنوبت‌دهی تلفنی
با درمانگران اختلال دوقطبی کلینیک ایران آشنا شوید:
مریم فیاض
نیوشا شهروان
محیا دلخواهی