روانشناسی صنعتی سازمانی چیست؟
روانشناسی صنعتی سازمانی یک تخصص در حوزه روانشناسی است، انجمن روانشناسی آمریکا، روانشناسی صنعتی سازمانی را تحت عنوان “مطالعه علمی رفتار فرد در سازمان ها و محل کار” تعریف می کند. در حقیقت، روانشناسان صنعتی و سازمانی، یا به اصطلاح “روانشناسان I / O”، با استفاده از آموزشهای خود در حیطه روانشناسی، کمک می کنند تا محیط کار برای کسب و کارها، مراکز غیردولتی و سایر مکان های رسمی، بهبود یابد.
روانشناسی صنعتی و سازمانی، بر روی افزایش بهره وری در محل کار و مسائل مربوطه، از قبیل رفاه فیزیکی و ذهنی کارکنان، تمرکز دارد.
اعم از مطالعه نگرش و رفتار کارکنان، ارزیابی کارکنان و آسیب‌شناسی شرکت‌ها، گزینش و آموزش رهبری و نیروی انسانی.
دو جنبه روانشناسی صنعتی سازمانی
شما می توانید اینطور تصور کنید که روانشناسی صنعتی سازمانی، دارای دو جنبه ی اصلی است:
جنبه صنعتی
جنبه اول، جنبه صنعتی است، که شامل در نظر گرفتن بهترين روش برای انطباق افراد با نقش های کاری خاص می باشد. گاهی اوقات، به این بخش از روانشناسی صنعتی سازمانی، روانشناسی پرسنل نیز گفته می شود.
افرادی که در این حوزه کار می کنند، خصوصیات کارکنان را ارزیابی می کنند و سپس این افراد را با کارهایی مطابقت می دهند که احتمالا به خوبی از پس انجام آنها برمی آیند. سایر وظایفی که در جنبه‌ی صنعتی روانشناسی صنعتی و سازمانی قرار می گیرند، عبارتند از: آموزش کارمندان، ایجاد استانداردهای عملکرد شغلی، و اندازه گیری عملکرد شغلی.
آیا می‌دانید ما در کلینیک ایران، بیش از ۱۰ سال است، خدمات تخصصی در زمینه ی روانشناسی صنعتی و سازمانی شامل آموزشهای سازمانی، مشاوره‌ی سازمانی، مشاوره ی جهت استخدام و… به سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف ارائه می‌کنیم؟
برای مشاوره رایگان در زمینه روانشناسی صنعتی و سازمانی تماس بگیرید:
۰۲۱۸۸۶۷۰۳۴۰
جنبه سازمانی
جنبه سازمانی روانشناسی، بیشتر بر روی درک نحوه ی تاثیرگذاری سازمان ها بر رفتار فرد، تمرکز دارد. ساختارهای سازمانی، هنجارهای اجتماعی، سبک های مدیریتی، و انتظارات از نقش‌ها، همه و همه عواملی هستند که می توانند بر رفتار افراد در یک سازمان تأثیر بگذارند.
با درک چنین عواملی، روانشناسان صنعتی سازمانی امیدوارند که بتوانند عملکرد و سلامت افراد را بهبود دهند و در عین حال، به کل سازمان نفع برسانند.
وقت آن رسیده که ببینیم یک روانشناس صنعتی سازمانی چه کاری می‌تواند انجام دهد؟ با ما همراه باشید…
وظایف روانشناس صنعتی سازمانی
در اینجا نگاهی می اندازیم به برخی از موضوعات مهمی که یک روانشناس صنعتی و سازمانی، در کار خود انجام می دهد. روانشناسی سازمانی صنعتی در حیطه محیط کار اعمال می شود. استخدام کارمندان توسعه شغلی، اصول ارگونومی، بیشینه‌تر شدن سطح رفاه و… از جمله خدماتی است که در حوزه روانشناسی بالینی مورد بررسی قرار می گیرد.
گزینش و استخدام کارکنان
برای موفقیت هر شرکتی، لازم است افراد مناسب برای کار استخدام شوند، و روانشناسان I-O، اغلب در کنار کارمندان کار می کنند تا نامزد شغلی را انتخاب کنند تا آنهایی که برای نقش‌های شغلی خاص، مناسب هستند را انتخاب کنند.
این فرآیند می تواند با ایجاد یک توصیف شغلی و معیارهای استخدام، ساخت موضوعات تبلیغاتی برای اطلاع رسانی آن موقعیت برای نامزدهای بالقوه، و سپس غربالگری متقاضیان برای موقعیت های موجود، شروع شود.
اجرای آزمون های استخدامی و غربالگری، وظیفه دیگری است که روانشناس صنعتی سازمانی، ممکن است درگیر آن باشد.
استخدام پرسنلی که به حیطه کاری شما آشنایی و مهارت کافی داشته باشند؛ کشور شما را موفق می کند. روانشناسان صنعتی در کنار کارمندان شرکت کمک می کنند تا بهترین نیروها در شرکت استخدام شوند. فرآیند استخدام برای هر شغل مشخصی معیارهای استخدامی مخصوص به خود را دارند. ساختن تبلیغات برای اعلان های عمومی و در نهایت استخدام داوطلب توسط این روانشناسان انجام می شود. همچنین به طراحی آزمون‌های استخدامی نیز پرداخته می شود.
آموزش و توسعه شغلی
روانشناسان صنعتی سازمانی، از روانشناسی برای کمک به آموزش کارکنان نیز استفاده می کنند. این حوزه می‌تواند شامل ارزیابی نوع مهارت‌های مورد نیاز برای انجام برخی کارها و همچنین تدریس تکنیک‌های خاص به مدیران است که می تواند به ایجاد انگیزه در آنها و کار با کارکنان، کمک کند.
یک روانشناس صنعتی و سازمانی، برنامه ای تدوین می کند تا به مدیران کمک کند که مهارت های ارتباطی خود را بهبود دهند، یک سبک مدیریت قوی ایجاد کنند، و توانایی های خود را برای حل مسائل تقویت کنند.
به بیانی دیگر یک روانشناس صنعتی سازمانی با آموزش مدیران، کارمندان و پرسنل یک سازمان، آنها را در جنبه های شغلی، روانشناختی و عملکردی توانمندتر می کند.
روانشناسان سازمان با بهره گیری از اصول سازمانی به آموزش پرسنل اداری می پردازند. روانشناس ابتدا وظایف هر فرد را مشخص می کند، سپس آنها را ارزیابی می کند. در کنار آن به آموزش فنونی نیز پرداخته می شود. گاهی نیز از این روانشناسان خواسته می شود که تا در زمینه بهبود بخشیدن زندگی آنها برنامه طراحی کند و توانایی حل مسئله مدیران را ارتقا بدهد.
برای رزرو وقت روانشناسی صنعتی سازمانی با ما مرتبط شویدنوبت‌دهی تلفنیبه حداکثر رساندن سلامتی و کیفیت زندگی
روانشناس صنعتی سازمانی کمک می کند تا نیروی کار از لحاظ ذهنی و فیزیکی، سالم باشد. این فرآیند اغلب با ایجاد خود نقش های شغلی آغاز می شود، و وظیفه روانشناس صنعتی و سازمانی، این است که شغل های پر مزیت طراحی کند.
ایجاد یک محیط کاری سالم، ایجاد برنامه های جبرانی خوب، و اطمینان از اینکه کارکنان، از حقوقی برخوردارند، فقط چند تا از موضوع مورد بحث در این زمینه هستند. از آنجایی که شرکت ها به این نتیجه رسیده اند که کارمندان سالم، عملکرد بهتری در محیط کار دارند، تقاضا برای رشته روانشناسی صنعتی سازمانی نیز رو به افزایش است.
روانشناسان صنعتی به حفظ سلامتی و روانی این کارمندان نیز توجه می کند. در جلسات اولیه روانشناس تک تک شغل ها را معرفی کرده و در نهایت یک شغل با ارزش و مناسب فرد را طراحی می کند. ساخت محیطی کاری آرامش بخش، نظام پاداش دهی منصفانه و ایجاد اطمینان و اعتماد بین کارمندان و مدیر از جمله اهداف روانشناسی صنعتی و بالینی است.
مدیریت تغییرات
در هنگام اجرای تغییرات در سازمان، روانشناسان صنعتی و سازمانی می‌توانند به مدیران کمک کنند تا فرآیند تغییر را بهبود بخشند و با موانع روانشناسی موجود در راه تغییر، مواجهه‌ی درستی داشته باشند.
ارگونومی
وقتی مردم در مورد روانشناسی صنعتی سازمانی فکر می کنند، یکی از موضوعاتی که به ذهن می‌آید، حوزه ای به نام ارگونومی است، که عبارتست از:
فرایند طراحی تجهیزات و رویه‌های کاری که برای توانایی‌ها و محدودیت‌های انسانی، مناسب هستند.
افراد حرفه ای که در این زمینه تخصص دارند اغلب مسئول طراحی محصولات مرتبط با کار و محیط هایی هستند که ایمن باشند و بهره‌وری را به حداکثر برسانند. مثلاً، یک روانشناس صنعتی و سازمانی در فرآیند ساخت یک رابط کامپیوتری یا تجهیزات خط مونتاژ کمک می‌کند، که برای توانایی‌های فیزیکی کارگران، مناسب است.
توسعه سازمانی
سلسله مراتب و ساختار یک سازمان تجاری، اغلب می تواند بر بهره‌وری و سودآوری آن تأثیر بگذارد. گاهی اشکالاتی که در سازمان یا شرکت وجود دارد به دلیل ساختار و چارت آن سازمان است، یعنی افراد در جایگاه درست و مناسبی قرار نگرفته‌اند و چیدمان نیروی انسانی درست انجام نشده است.
یک روانشناس صنعتی و سازمانی، اغلب نحوه ساختار سازمان ها را ارزیابی می کنند تا نقاط ضعف را بیابند و تغییرات مثبتی اعمال کنند که بتواند راندمان، رضایت کارکنان و هزینه‌های کاری را به حداقل برساند.
مدیریت و ارتقاء عملکرد
یکی دیگر از دغدغه های شرکت‌ها این است که به کارکنان خود کمک کنند تا به بهترین شکل ممکن وظایف خود را انجام دهند، و روانشناسان صنعتی سازمانی، اغلب به دنبال راهی هستند تا به افراد در محل کار کمک کنند که کار خود را بهتر و کارآمدتر انجام دهند. این اغلب شامل ارزیابی کارکنان، و ارائه بازخورد در مورد نحوه انجام کار مدیران و تعامل با کارکنان می‌باشد.
همچنین روانشناسان صنعتی سازمانی به رهبران کمک کنند تا مهارت‌های رهبری خود را بهبود بخشند و سبک‌های موثری را برای مدیریت تیم‌ها و انگیزه‌بخشی اعضای تیم توسعه دهند.
ما در دپارتمان روانشناسی صنعتی سازمانی کلینیک روانشناسی ایران، قصد داریم به شما کمک کنیم تا مشکلات و مسائلی که در سازمان و شرکتتان وجود دارد _که در حقیقت دلیلِ حضور شما در اینجاست_ را شناسایی و برطرف کنیم، کافی است تخصص و تعهد ما را بسنجید و به ما اعتماد کنید.
برای رزرو وقت روانشناسی صنعتی سازمانی با ما مرتبط شویدنوبت‌دهی تلفنی
با روانشناسان صنعتی و سازمانی کلینیک ایران آشنا شوید:
دکتر پیمان رحیمی‌نژاد هم از آن همکاران ماست که سالهاست در زمینه‌ی روانشناسی صنعتی سازمانی، به طراحی و اجرای پروژه های روانشناسی صنعتی و سازمانی، و ارائه‌ی مقالات و کتاب های متعدد در این زمینه مشغول است.
دکتر سیدعلی هاشمی
تخصص ویژه‌ی دکتر هاشمی، سنجش و ارزیابی (روانسنجی) است. شما به راحتی می‌توانید از طریق سنجش و ارزیابی، اولاً شناخت کمی و کیفیِ دقیقی از خودتان و پرسنل به دست بیاورید و در مراحل بعد با مداخلات متناسب و موثر، ضمن برطرف کردن بسیاری از مشکلات سازمانی، یک سازمان سالم و پویا را پی‌ریزی کنید. حاصل کار و فعالیت ایشان در این حوزه را در رزومه ایشان می‌توانید بخوانید.
محیا دلخواهی
محیا دلخواهی در زمینه‌ی مدیریت نیروی انسانی و مددکاری اجتماعی در سازمان‌ها تخصص ویژه دارد.
محمدجعفر زاهدپور
محمدجعفر زاهدپور فارغ‌التحصیل رشته روانشناسی صنعتی و سازمانی است که فعالیت‌های پژوهشی و اجرایی زیادی در حوزه‌ی روانشناسی صنعتی و سازمانی انجام داده است.
سوالات متداول درباره روانشناسان صنعتی و سازمانی
وجه تمایز رشته روانشناسی صنعتی با سایر زیر شاخه‌های روانشناسی در چیست؟
این رشته یک رشته تجربی است که در زمینه تحقیقات نظری تدریس می‌شود. زیر شاخه های آن بر هم کنش انسان و کامپیوتر و روانشناسی فردی و عوامل انسانی است.
تحصیل در رشته های روانشناسی سازمانی برای چه کسانی مناسب است؟
افرادی که دوست دارند اصول روانشناسی را در واقعیت پیاده سازی کنند مناسب این رشته می باشند. افراد علاقه مند به طراحی محصول، آمار و کامپیوتر و… در این رشته موفق اند.
زیر شاخه‌های اصلی رشته روانشناسی سازمانی شامل چه مواردی است؟
طراحی محصولات، ارزیابی کارمندان، رهبری، تنوع بخشیدن در کار، ایجاد انگیزه در کارمندان و بالاتر بردن سطح کیفیت کار از جمله شاخه های اصلی روانشناسی بالینی به شمار می رود.